Wraz z wiekiem bardzo często dochodzi do zaburzeń widzenia, a nawet utraty wzroku. Jest wiele rodzajów zaburzeń widzenia. Do najbardziej znanych należą: zwyrodnienie plamki żółtej i zaćma. Warto jednak wiedzieć, że prawidłowa dieta może zapobiegać ich wystąpieniu oraz spowalniać progres choroby, może stać się kluczem do zapobiegania zaburzeniom widzenia czego dowodzą tego liczne badania.
Zwyrodnienie plamki żółtej
Zwyrodnienie plamki żółtej to schorzenie narządu wzroku, które przede wszystkim jest związane z wiekiem. Plamka żółta jest to niewielki, bo jednomilimetrowy, obszar na siatkówce oka o największej ostrości widzenia. Zwyrodnienie nasila się przez inne zmiany degradacyjne, w szczególności te, które dotyczą nabłonka barwnikowego siatkówki.
Chorobowość wzrasta wraz z wiekiem. Szacuje się, że zwyrodnienie plamki żółtej dotyka 20% osób między 65, a 74 rokiem życia. Wykrywane jest dość rzadko, ze względu na fakt, że przebieg kliniczny jest bezbolesny. Do objawów należą szeroko rozumiane zaburzenia widzenia, w tym:
- rozmazany obraz
- zamglony obraz
- występowanie mroczków i/lub cieni
- zniekształcenie widzenia przedmiotów
- nieprawidłowe widzenie barw
- pogorszenie ostrości widzenia
Pierwsze oznaki choroby są zauważane przez pacjentów podczas czytania. Wszystkie zaburzenia związane z widzeniem dotyczą jedynie środkowego pola widzenia. W miarę czasu trwania choroby objawy te nasilają się.
Do czynników ryzyka wystąpienia zwyrodnienia plamki żółtej, poza wiekiem, należą:
- płeć żeńska,
- niebieski kolor tęczówki,
- narażenie na światło słoneczne,
- palenie papierosów,
- nadużywanie alkoholu,
- miażdżyca, dyslipidemia,
- nadciśnienie tętnicze,
- toksyny środowiskowe (pestycydy),
- niedobór karotenoidów
Do karotenoidów zaliczamy: luteina i zeaksantyna, które stanowią naturalny pigment plamki żółtej, a można je dostarczyć do organizmu wraz z pożywieniem.
Dieta a zwyrodnienie plamki żółtej
Aby zapobiegać zaburzeniom widzenia związanym ze zwyrodnieniem plamki żółtej należy wprowadzić zmiany w swoim stylu życia już w młodszym wieku. Oczywiście powinno się chronić narząd wzroku przez promieniowaniem UV. W tym celu powinno się nosić okulary z filtrem, które zatrzymują szkodliwe, niebieskie światło. Zaleca się zaprzestanie palenia papierosów oraz zastosowanie odpowiedniej diety. Ta powinna być bogata w nieprzetworzone, zasadotwórcze produkty. Należy zwiększyć spożycie produktów będących dobrym źródłem luteiny i zeaksantyny. Są to: kapusta włoska, szpinak, brukselka, groszek, brzoskwinia. Dodatkowo wskazane jest spożycie 2 - 3 porcji ryb morskich w ciągu tygodnia. Taka dieta wykazuje również działanie lecznicze, gdyż w badaniach klinicznych udowodniono, że suplementacja luteiną, zeaksantyną, witaminami C i E, miedzią i cynkiem, przyczynia się do zmniejszenia tempa progresji zwyrodnienia. Dostarczanie odpowiedniej ilości luteiny powoduje wzrost gęstości pigmentu plamki żółtej, a więc poprawę ostrości widzenia.
Zaćma (katarakta)
Innym schorzeniem narządu wzroku jest zaćma, nazywana również kataraktą. Może być ona wadą wrodzoną lub degradacyjną. W wyniku tej choroby dochodzi do zmętnienia soczewki, a w konsekwencji do stopniowej utraty wzroku, które również nie daje objawów w postaci bólu. Zaćma starcza jest jedną z głównych przyczyn zaburzeń widzenia u osób w wieku podeszłym, które zamieszkują kraje uprzemysłowione.
Objawy tej choroby są podobne do oznak zwyrodnienia plamki żółtej. W miarę rozwoju postępuje bezbolesne pogorszenie ostrości wzroku. Pacjenci skarżą się na 'widzenie za mgłą' lub zamazany obraz.
Do czynników ryzyka wystąpienia zaćmy, poza starzeniem się organizmu i nadmierną ekspozycją na promienie słoneczne należą:
- palenie tytoniu
- nadużywanie alkoholu
- jaskra
- hiperlipidemia
- nadwaga
- cukrzyca
- dieta uboga w antyoksydanty
Okazuje się więc, że aby ochronić się przed wystąpieniem zaćmy, należy nie tylko stosować okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV, ale również zmienić swój styl życia. Należy zaprzestać palenia tytoniu i unikać spożywania alkoholu. Wskazana jest normalizacja masy ciała u osób z nadwagą i otyłością oraz stosowanie diety, która zapobiega wystąpieniu chorób dieto zależnych, takich jak hiperlipidemia i cukrzyca.
Jeśli chodzi o dietę to zaleca się spożycie produktów pełnoziarnistych (chleba razowego, brązowego makaronu i ryżu) oraz nasion roślin strączkowych. Ograniczyć należy produkty przetworzone, rafinowane, a więc spożywanie nadmiernej ilości cukrów prostych w postaci słodyczy jest również niewskazane. Dodatkowo ogranicza się tłuste produkty i potrawy. Powinno się ograniczyć spożywanie tłustych gatunków mięs oraz tłuszczów pochodzenia zwierzęcego, a zwiększyć spożycie chudych gatunków mięs, ryb i olejów roślinnych. Szczególnie ważne jest odpowiednie spożycie warzyw i owoców, ponieważ są źródłem karotenoidów (luteiny, zeaksantyny) i witaminy C.
Dbaj o oczy masz je jedna na całe życie!
