Przyczyn spadku płodności u kobiet jest wiele. Podstawową przyczyną są zaburzenia masy ciała. Zarówno nadwaga i niedożywienie mogą wiązać się z niepożądanymi skutkami ubocznymi. Nadmierna masa ciała powoduje wzrost produkcji estronu wytwarzanego przez tkankę tłuszczową, produkcje adipokin, zaburzenia owulacji i zwiększa ryzyko poronienia przy zapłodnieniu (również wspomaganym). Zbyt niska masa ciała hamuje syntezę hormonów płciowych, co wiąże się z niepowodzeniem przy próbach utrzymania ciąży (również podczas stosowania technik wspomagających rozród). Za krytyczną masę ciała uznaje się wagę 47 kg. Zawartość tkanki tłuszczowej niezbędna do zachowania równowagi hormonalnej wynosi 18%. Co oznacza, że zaburzenia hormonalne i zaburzenia menstruacji mogą być spowodowane również zbyt intensywnym wysiłkiem fizycznym.
Przyczyny spadku płodności w kontekście diety
- Kobiety niespożywające produktów mięsnych są bardziej narażone na niepłodność. Dieta może być wówczas uboga w witaminę B12, cynk, żelazo i kwas foliowy.
- Nadużywanie kofeiny - może zaburzać przetwarzanie nadmiaru estrogenów przez wątrobę, destabilizując równowagę hormonalną. Dlatego należy ograniczyć spożycie kawy, mocnej herbaty, napojów gazowanych i energetyzujących, kakao i czekolady.
- Spożycie alkoholu (w ilości powyżej 5 drinków tygodniowo) zaburza płodność poprzez zwiększenie stężenia prolaktyny i hamowanie owulacji. Dodatkowo zaburza wchłanianie witamin z grupy B, cynku i żelaza.
Pozostałe czynniki powodujące spadek płodności to:
- Palenie papierosów - zwiększa ryzyko niepłodności głównie u kobiet, które palą więcej niż 1 paczkę na dobę oraz tych, które rozpoczęły palenie przed 18 rokiem życia. (Kobiety, które palą 20 papierosów dziennie mają o 20% mniejsze szanse na zajście w ciążę).
- Toksyny - pestycydy, aldryn, dialdryn, PCP, dioksyny, furany.
- Czynniki emocjonalne, takie jak: przewlekły stres, zaburzenia o charakterze depresyjnym, które wpływają na wydzielanie hormonów i mogą powodować zaburzenia owulacji.
Prezentujemy kilka wskazówek dietetycznych, które mogą pomóc w zachowaniu sprawności rozrodczej.
Do podstawowych zasad "diety płodności" należy:
- Spożycie dużej ilości warzyw i owoców.
- Zwiększenie spożycia złożonych węglowodanów - produktów z pełnego ziarna takich jak brązowy ryż, chleb razowy, makaron razowy.
- Jedzenie produktów będących źródłem białka roślinnego, np. fasola, soczewica, ciecierzyca albo soja.
- Zmniejszenie ilości spożywanych tłuszczy nasyconych pochodzących z codziennych produktów (czerwonego mięsa) i tłuszczów trans (obecnych głównie w produktach cukierniczych i smażonych).
- Zwiększenie spożycia produktów będących dobrym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych (tłustych ryb np. łososia, orzechów laskowych, oleju rzepakowego, awokado).
- Picie dużej ilości płynów (soków, wody).
- Unikanie sztucznych dodatków, konserwantów i chemikaliów (w tym słodzików.
- Zmniejszenie ilości kofeiny (do 2 filiżanek kawy w ciągu dnia).
- Ograniczenie alkoholu.
- Unikanie cukru (w formie prostej i ukrytego).
- Spożycie kilku porcji ryb w tygodniu. Jednak warto pamiętać, że nadmiar ryb może podnosić poziom rtęci w organizmie. Z tego powodu należy wybierać młode ryby.
Powyższe wskazówki mogą pomóc w zachowaniu sprawności rozrodczej.
Dbaj o siebie!
