Kilkanaście lat temu hitem w polskich kinach był film dokumentalny Super Size Me. Wysportowany i dobrze wyglądający młody człowiek podjął się odżywiania wyłącznie potrawami z najsłynniejszej burgerowej sieciówki. Przez cały miesiąc! Oczywiście dieta zakończyła się katastrofalnym przybraniem na wadze i sugestiami opiekujących się bohaterem lekarzy, że grozi mu cukrzyca.
Wedle stosunkowo świeżych danych Amerykanin zjada z pożywieniem średnio 110 łyżeczek cukru dziennie, a Polak 32. Warto mieć świadomość, że nasze organizmy są ewolucyjne dostosowane do warunków panujących przed powstaniem zaawansowanej cywilizacji technicznej. Oznacza to dostępność nieco większych porcji cukru w pożywieniu jedynie latem -w czasie dojrzewania dzikich przodków owoców, ewentualnie po pomyślnym splądrowaniu dzikiej pasieki.
Obecnie wyeliminowanie nadmiaru produktów o wysokim indeksie glikemicznym z codziennej diety wymaga celowych zabiegów. Najłatwiej zacząć odstosowania zamienników zwykłego cukru.
Oto pięć najpopularniejszych zamienników
1. Ksylitol jest to cukier wytwarzany z kory brzozy. Zawiera o 40% kalorii mniej niż tradycyjny cukier, choć zachowuje podobny poziom słodkości. Sprawia to, że można go używać do słodzenia napojów, pieczenia i przygotowywania przetworów owocowych. Kilkukrotnie niższy indeks glikemiczny oznacza, że cukrzycy mogą używać ksylitolu bez obaw. Niektórzy mogą wyczuwać delikatnie miętowy aromat ksylitolu, ale po krótkim czasie staje się to raczej zaletą niż wadą.
2. Stewia jest to roślina pochodząca z Ameryki Południowej, a jednocześnie nazwa słodzikuotrzymywanego z liści owej rośliny. Stewia jest około 300 razy słodsza od cukru stołowego i da się ją uprawiać w naszych warunkach klimatycznych, ale tylko sezonowo. Jeszcze kilka lat temu podejrzewano, że glikozydy stewiolowe mogą być rakotwórcze, ale ostatecznie kontrowersje zostały rozwiane i środek został dopuszczony do sprzedaży na terenie Unii Europejskiej. Stewię można kupić pod postacią suszonych liści, a także w formie różnokolorowych proszków i płynów. Jeśli nie zamierzamy używać słodzika do pieczenia (nadaje się umiarkowanie) warto wybierać jak najmniej przetworzone konsystencje.
3. Erytrytol (Erytrol) to bardzo zdrowy słodzik występujący naturalnie np. w owocach. Na skalę przemysłową wytwarza się go jednak z pewnych gatunków drożdży. Choć Erytrol jest chemicznym kuzynem ksylitolu, jest od niego zdrowszy ponieważ nie rozkłada się w organizmie i jest wydalany z moczem. Zerowy indeks glikemiczny i bardzo niska kaloryczność sprawiają, że słodzik jest bezpieczny dla diabetyków. Słodkość erytrolu wynosi około 70% słodkości cukru stołowego.
4. Miód należy podkreślić, że warty uwagi jest tylko miód naturalny, a taki coraz trudniej zdobyć. Miód wytwarzany jest przez pszczoły poprzez przetwarzanie nektaru kwiatowego roślin miododajnych. Miód składa się głównie z glukozy i fruktozy, ale zawiera także sporo mikroelementów i enzymów. Udowodniono, że ma działanie prozdrowotne, ale jednocześnie jest słodszy od cukru stołowego. Miód nie jest więc najlepszym wyborem dla diabetyków, ale za to świetnie sprawdza się jako energetyczny wspomagacz dla sportowców. Jest całkowicie przyswajalny przez organizm i powoduje większy wzrost wydajności podczas treningu, w stosunku do spożycia podobnej dawki zwykłego cukru.
5. Syrop daktylowy w zasadzie ma takie same właściwości jak daktyle. Jest więc bogatym źródłem błonnika i witaminy B3, potasu i żelaza. Zawiera przeciwutleniacze i polifenole o naturalnych właściwościach przeciwbakteryjnych i przeciwnowotworowych. Syrop daktylowy zawiera dużo cukrów prostych, należy więc spożywać go z umiarem. Dzięki zawartości salicylanów łagodzi stany zapalne i przeciwdziała zakrzepom. Można kupić gotowy syrop daktylowy, ale najlepiej zrobić go samemu zalewając gorącą wodą porcję daktyli i po chwili miksując całość.
