Ta spiralna bakteria towarzyszy równie często wrzodom jak i zapaleniu błony śluzowej żołądka. Odgrywa również istotną rolę w patogenezie raka żołądka.

Najczęściej o bakterii tej wspomina się mówiąc o wrzodach żołądka i dwunastnicy, ponieważ badania wskazują, że aż 95 % wrzodów dwunastnicy i 75 % wrzodów żołądka spowodowanych jest przez Helicobacter pylori. Ta spiralna bakteria towarzyszy równie często wrzodom jak i zapaleniu błony śluzowej żołądka. Odgrywa również istotną rolę w patogenezie raka żołądka. Dodatkowo zakażenie wiąże się z wieloma chorobami spoza układu pokarmowego takimi jak: astma, POCHP, udar mózgu, choroba Parkinsona czy autoimmunologiczna choroba tarczycy. 

Jak dochodzi do zakażenia bakterią?

Do zakażenia najczęściej dochodzi w dzieciństwie, a nieleczenia infekcja może trwać do końca życia. Za główne źródło zakażenia uznaje się wydzieliny i wydaliny z przewodu pokarmowego. Niski poziom higieny osobistej i trudne warunki życiowe mogą sprzyjać zakażeniom. Warto jednak wiedzieć, że infekcja wykrywana jest również u ludzi zdrowych. Światowa Organizacja Zdrowia donosi, że zainfekowanych tą bakterią jest około 70% osób zamieszkujących kraje rozwijające się i około 30% w krajach rozwiniętych. Do infekcji może dochodzić w wyniku kontaktu ze śliną innej, zainfekowanej osoby. Często wspomina się o piciu ze wspólnych butelek czy jedzeniu ze wspólnego talerza, wspólnymi sztućcami lub poprzez jedzenie zanieczyszczonymi rękoma. 

Bakteria Helicobater pylori po wniknięciu do organizmu zagnieżdża się w części odźwiernikowej żołądka pod warstwą śluzu. Następnie migruje do dwunastnicy oraz wyższych części żołądka. Wykazuje ona zdolność adaptacji do kwaśnego środowiska. Szczepy bakteryjne wytwarzają liczne czynniki, które wywołują stan zapalny żołądka, a ten sprzyja powstawaniu owrzodzeń. Dodatkowo zwiększone jest wydzielanie kwasu solnego. 

U wielu osób infekcja przebiega zupełnie bezobjawowo. Szacuje się, że jedynie u 10-20% osób może powodować drobne 'problemy gastryczne'. Do najczęściej zgłaszanych objawów należą:

• Pogorszone samopoczucie
• Niestrawność
• Wzdęcia
• Ból w nadbrzuszu
• Nudności i/lub wymioty
• Gorączka

Objawy te jednak szybko przemijają, co nie oznacza, że bakteria została wyeliminowana. 

Jak wykryć infekcję bakterią Helicobacter pylori?

Istnieją różne metody wykrycia infekcji. Za najbardziej powszechną uważa się test urazowy, dostępny nawet w aptekach. Jest bardzo prosty w przeprowadzeniu i polega on na zmianie zabarwienia krążka diagnostycznego. Istnieją również testy z krwi czy moczu. Inną metodą jest badanie histologiczne, ale jest to bardziej skomplikowane badanie, gdyż materiał musi zostać pobrany podczas gastroskopii. 

W leczeniu infekcji stosuje się antybiotyki oraz leki osłaniające i hamujące wydzielanie żołądkowe. Dieta powinna wspierać proces leczenia farmakologicznego. Właściwa dieta pozwala zmniejszyć ból żołądka oraz przyspieszyć proces eradykacji. Powinna być tak skomponowana, aby zmniejszyć wydzielanie kwasów żołądkowych i umożliwić regenerację błony śluzowej.

Podstawowe zalecenia dietetyczne podczas eradykacji bakterii Helicobacter pylori:

• Posiłki powinny być spożywane regularnie, tak aby nie dopuścić do uczucia głodu.
• Posiłki nie powinny być zbyt obfite, aby nie odczuwać przejedzenia. 
• Przerwy między posiłkami powinny wynosić 2-3 godziny.  
• Wskazane jest spożycie 4-6 posiłków w ciągu dnia.
• Ostatni posiłek powinien być spożyty nie później niż 2-3 godziny przed snem. 
• Należy pamiętać, aby jeść powoli. 
• Wskazane są potrawy ugotowane, rozdrobnione lub przetarte, a w przypadku stałej konsystencji należy dokładnie przeżuwać każdy kęs. 
• Wskazane techniki kulinarne to: gotowanie w wodzie, na parze, duszenie bez obsmażania i pieczenie w folii lub pergaminie. 
• Bardzo ważne, aby potrawy i napoje miały umiarkowaną temperaturę. 

Dużą uwagę przywiązuje się do spożywania odpowiedniej ilości płynów. Powinno się wypijać około 2, a nawet 3 litrów płynów w ciągu dnia, między posiłkami. Nie zaleca się popijania w czasie jedzenia. Wskazane jest picie wody mineralnej, ale również słabej zielonej herbaty czy kawy zbożowej z mlekiem. Zalecane jest zwiększone spożycie zup warzywnych. 

Równocześnie powinno się zrezygnować z:

• Mocnych wywarów na bazie mięsa, kości, grzybów
• Potraw smażonych
• Napojów gazowanych
• Alkoholu
• Mocnej kawy i herbaty
• Ostrych przypraw

Należy wykluczyć warzywa kapustne i strączkowe, ponieważ należą do produktów wzdymających. Podczas leczenia nie zaleca się również ciemnego pieczywa, surowych owoców i warzyw. Dodatkowo powinno się wyeliminować tłuste produkty (podroby, tłuste gatunki mięs czy wędlin, smażone, konserwy, ryby marynowane czy produkty wędzone) oraz słodycze, ciasta z kremem, czekoladę, dżemy i marmolady.

Produkty wskazane przy infekcji

Do produktów zalecanych należą żurawina, zielona herbata, czosnek, cynamon, orzechy włoskie i ryby, które neutralizują bakterię. Dodatkowo można spożywać chude wędliny i mięso drobiowe. Jednak należy pamiętać, aby nie stosować ostrych przypraw podczas przyrządzania potraw.  Można korzystać z takich dodatków jak: cukier, sól, sok z cytryny, pieprz ziołowy, natka pietruszki, zioła prowansalskie, tymianek, koperek, anyżek, cynamon, wanilia, goździki, ziele angielskie, bazylia czy estragon. Należy również zwiększyć spożycie produktów bogatych w białko, takich jak: jaja czy mleko. Poleca się spożycie siemienia lnianego, sucharów i kaszy manny.

Po leczeniu farmakologicznym należy stopniowo wprowadzać do jadłospisu wszystkie produkty, tak aby wrócić do w pełni zbilansowanej diety.