Odżywianie w chorobie nowotworowej odgrywa bardzo ważną rolę
Podczas leczenia organizm potrzebuje odpowiedniej ilości składników energetycznych, witamin i minerałów do walki z chorobą. Cele żywieniowe mogą się różnić na poszczególnych etapach leczenia, dlatego niezbędne jest indywidualne dobranie jadłospisu.
Jak powinna odżywiać się osoba chora na nowotwór?
Niestety nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Każdy przypadek jest inny. Jest wiele czynników składających się na dobór odpowiedniego odżywiania. Głównie uzależnione jest to od rodzaju nowotworu, ogólnego stanu zdrowia, zastosowanego leczenia i jego tolerancji. Dieta powinna oszczędzać chory narząd, szczególnie należy zwrócić na to uwagę, jeśli mamy do czynienia z nowotworem przewodu pokarmowego. Racjonalne i zdrowie żywienie może zmniejszyć skutki leczenia i wzmocnić układ odpornościowy.
Jadłospis powinien pokryć zapotrzebowanie kaloryczne i dostarczyć składników odżywczych w odpowiednich ilościach. Niekiedy wskazane jest także zwiększenie kilokalorii w diecie z uwagi na występowanie niedożywienia u chorych (często jest to związane z brakiem apetytu podczas chemioterapii).
Należy zwrócić uwagę na odpowiednią podaż białka. Zaleca się zwiększenie jego ilości do ok. 20% energii z diety w celu odbudowy zdrowych komórek, które mogą ulegać zniszczeniu podczas leczenia.
Podobnie jak w diecie zdrowego człowieka, głównym źródłem energii powinny być węglowodany złożone. Ważne, aby wybierać produkty pełnoziarniste, bogate w błonnik i składniki mineralne (wyjątkiem będą nowotwory przewodu pokarmowego, kiedy zazwyczaj należy zastosować dietę lekkostrawną).
Kolejnym źródłem węglowodanów, a także bardzo cennych antyoksydantów będą owoce i warzywa. Najlepiej wybierać te z niskim indeksem glikemicznym m.in. owoce jagodowe, jabłka, grejpfruty, granaty, pomidory, awokado, szpinak, rzodkiew. Należy ograniczyć, a najlepiej zupełnie wykluczyć cukry proste pochodzące z przetworzonych produktów, słodyczy, a także sacharozy (białego cukru) w czystej postaci. Nowotwór może wykorzystywać je do wzrostu, a także mogą powodować nieprzyjemne dolegliwości związane z leczeniem (np. nudności, wymioty).
Niezwykle istotną rolę odgrywają tłuszcze w diecie chorego. Powinny stanowić do 30% energii z diety. Źródłem powinny być przede wszystkim nienasycone kwasy tłuszczowe, w tym kwasy omega-3, posiadające zdolność zmniejszania stanu zapalnego w organizmie. Godne polecenia źródła tłuszczów to m.in. ryby morskie (z dobrego źródła), orzechy (szczególnie włoskie), awokado, siemię lniane, oliwa z oliwek, olej lniany.
Wspomniane wcześniej antyoksydanty (przeciwutleniacze) powinny być dostarczane do organizmu codziennie z uwagi na zwiększone zapotrzebowanie. Główne źródło to różnokolorowe warzywa i owoce, a także naturalne zioła i przyprawy. Ważne, aby zjadać minimum 500 g warzyw i owoców (z przewagą tych pierwszych), a jeśli stan zdrowia pozwala, przynajmniej połowa powinna być w postaci surowej.
Ilość posiłków powinna być dopasowana do stanu zdrowia, odżywienia oraz zastosowanego leczenia. Optymalna ilość to 4-5, a przerwy pomiędzy posiłkami z reguły powinny być nie mniejsze niż 3 i nie większe niż 4 godziny.
Ilość płynów w diecie chorego na nowotwór odgrywa istotną rolę. Często zapotrzebowanie w czasie leczenia wzrasta. Zaleca się wypijanie wody mineralnej w ilości minimum 2 litrów dziennie. Dodatkowo można wypijać dobrej jakości herbaty ziołowe.
Czego powinna unikać osoba chora?
Z pewnością wspomnianego wyżej cukru oraz potraw i produktów z jego zawartością, a także szkodliwego tłuszczu palmowego, który znaleźć możemy w słodyczach (w tym drożdżówki), słonych przekąskach, daniach instant. Ważne, aby zrezygnować z produktów wędzonych, w tym wędlin, które zawierają także niepożądane substancje konserwujące. Unikać należy też tłustych mięs, potraw smażonych i tradycyjnie grillowanych. Warto ograniczyć także spożycie soli. Ponadto chory powinien wystrzegać się produktów, które mu w jakiś sposób szkodzą, po których spożyciu odczuwa nieprzyjemne dolegliwości. Organizm w trakcie choroby może mieć różną tolerancję na niektóre produkty.
